In de afgelopen week verscheen in de Staatscourant het bericht dat decentrale overheden al per 1 januari 2013 moeten ‘schatkistbankieren’. Dit houdt in dat tegoeden worden aangehouden in de Nederlandse schatkist. Hierdoor zal de Nederlandse staat minder geld hoeven te lenen op de financiële markten en zal de staatsschuld dalen.
Het verplicht ‘schatkistbankieren’ wordt ingevoerd voor gemeenten, provincies, waterschappen, en gemeenschappelijke regelingen. Dit heeft een positief effect op de omvang van de staatsschuld. Decentrale overheden krijgen een rente vergoed die gelijk is aan de rentes die de Nederlandse staat betaalt op leningen die ze op de markt aangaat. De komende maanden zal dit besluit verder worden uitgewerkt, waarbij de benodigde aanpassing in wet- en regelgeving zo spoedig mogelijk in gang wordt gezet.
Hoewel het er al een tijdje aan zat te komen zijn we in Huizen nogal geschrokken van de vaart die kennelijk achter dit onderdeel van het lenteakkoord wordt gezet. Voor Huizen (en vele andere gemeenten) betekent dit nogal wat. Hoewel het alleen om nieuwe afspraken gaat en langjarige beleggingen dus nog wel kunnen doorlopen, zal voor Huizen het totale effect van het verplichte ‘schatkistbankieren’ op termijn toch uitkomen op een structurele tegenvaller in onze begroting die varieert tussen de € 750.000 en € 1.250.000.
Ik vind dat we ons als gemeenten niet zonder meer moeten neerleggen bij eenzijdig vanuit het rijk bedachte plannen, die een vergaande inperking van gemeentelijke autonomie betekenen. Natuurlijk moeten overheden op alle niveau’s met elkaar samen de schouders zetten onder oplossingen die het beste zijn voor Nederland, maar die horen niet eenzijdig vanuit den Haag gedicteerd te worden.
Zoals helaas vaak het geval is, zijn ook nu weer de gemeenten die hun begroting netjes op orde hebben en die zuinig omgaan met gemeenschapsgeld, het meest de dupe van het verplichte ‘schatkistbankieren’. In Nederland gaat het om ongeveer 45 gemeenten, die door deze voorgenomen maatregel echt fors gedupeerd worden. Huizen hoort daar dus ook bij. Inmiddels heb ik contact gezocht met mijn collega wethouders van financiën in de meest gedupeerde gemeenten, om te bespreken hoe we gezamenlijk met deze voorgenomen maatregel moeten omgaan. Samen met de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) die hierover ook al overleg met de provincies heeft gehad, willen we bezien wat we kunnen doen tegen de negatieve gevolgen van deze voorgenomen maatregel voor onze gemeenten. Het wrange is namelijk, dat die negatieve gevolgen voor gemeenten een onbedoeld neveneffect van de voorgenomen maatregel zijn. Maar daarin schuilt misschien ook een begin van een oplossing.