Ik ben een grote bewonderaar van mijn partijgenoot Ab Klink, die ik ken als een kritisch denker met hoge idealen over de inrichting van onze samenleving vanuit het christen-democratische gedachtegoed. Zijn visies op de introductie van vraagsturing in de gezondheidszorg en de betekenis van maatschappelijke organisaties voor ons bestuurlijke stelsel zijn me uit het hart gegrepen. Ik was dan ook bijzonder opgetogen toen ik hoorde dat Ab Klink minister van volksgezondheid zou worden.
Deze week is dat enthousiasme wel getemperd, toen ik hoorde dat zelfs Ab Klink het niet aandurft om de wet op de orgaandonatie aan te passen, ondanks het advies dat hierover door een door hemzelf ingestelde commissie van deskundigen is gegeven.
Het alternatief dat Ab Klink nu voorstelt en dat erop neerkomt dat mensen vooral moeten worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid om zich te laten registreren, is natuurlijk geen reëel alternatief en ik kan me niet voorstellen dat Ab Klink dit niet weet. Immers, de Nierstichting en de Nierpatiëntenvereniging proberen die gedragsbeïnvloeding al jaren te bewerkstelligen, zonder enig noemenswaardig resultaat. In mijn vorige baan als directeur van de Nierstichting ben ik nauw betrokken geweest bij de vele experimenten met voorlichtingscampagnes, zowel op locaal niveau (de intensieve campagne in Zwolle) als op nationaal niveau, met TV spots en aandacht in de diverse landelijke media. Na afloop van zo’n campagne, waar vele honderden euro’s aan werden besteed en waar de meest vooraanstaande deskundigen op het gebied van voorlichting en massacommunicatie bij werden betrokken, keken we steeds hoopvol naar de cijfers van de donorregistratie. Steeds waren die zwaar teleurstellend. Zelfs de spraakmakende donoractie van BNN leverde nauwelijks extra registraties op. Het gevolg is dat nog steeds jaarlijks tientallen mensen sterven op de wachtlijst, omdat voor hen niet tijdig een donororgaan beschikbaar was.
Het argument dat een wetswijziging niet zal werken om het probleem op te lossen is al net zo dubieus als de door hem voorgestelde alternatieven. Immers, in andere landen werkt dit systeem prima (België, Spanje etc.). Bovendien hebben we nu een wet die zeker niet werkt, dus welk risico lopen we met een wijziging daarvan?
Natuurlijk zullen artsen altijd zorgvuldig met nabestaanden blijven omgaan en hun emoties uiterst serieus nemen. Maar het is voor artsen wel veel gemakkelijker om de donatievraag aan de orde te stellen als de overledene in principe donor is. Nu is het vaak zo dat nabestaanden niet weten wat hun geliefde zou hebben gewild en wordt om die reden van orgaandonatie afgezien.
Ik kan maar niet begrijpen waar Ab Klink nu zo bang voor is. Voor een wijziging van het beslissysteem in de wet op de orgaandonatie is immers (zo blijkt uit vele onderzoeken) een breed draagvlak in de samenleving? Ook bij de eigen CDA achterban (of misschien wel juist bij de CDA achterban) uit alle denominaties is veel begrip en mededogen aanwezig voor de situatie van de mensen op de wachtlijst, voor hun leven tussen hoop en vrees en voor de wanhoop en het verdriet van hun naasten, die iedere dag moeten aanzien hoe hun geliefden er lichamelijk én psychisch op achteruit gaan. En als een wetswijziging nu niet blijkt te werken, dan lopen we toch ook geen enkel politiek risico? We kunnen dan tenminste zeggen dat we geluisterd hebben naar de betrokken maatschappelijke organisaties die voor het CDA zo belangrijk zijn en dat we er als CDA vervolgens ook echt alles voor hebben gedaan.
Ik zal zelf in ieder geval een kritisch geluid naar onze bewindslieden in Den Haag laten horen. Ik hoop van harte dat velen zich hierbij aansluiten en dat het kabinet de komende weken nog op haar schreden terugkeert!